Samenwerken aan zorg en ondersteuning voor mensen met een psychische kwetsbaarheid

Ruim veertig procent van de Nederlanders heeft ooit psychische klachten gehad. Soms kort en soms langdurig. Het is dus niet verwonderlijk dat psychische kwetsbaarheid één van de thema’s is waar binnen Samen Sterker Eemland domeinoverstijgend aan wordt gewerkt. De afgelopen maanden zijn er mooie stappen gezet, mede dankzij de sturende kracht van Linda Honig, IZA netwerk coördinator bij GGz Centraal en Micheline Paffen, wethouder bij de gemeente Amersfoort.

Micheline en Linda werken samen als themahouder en themacoördinator binnen Samen Sterker Eemland op het thema psychische kwetsbaarheid. Dit betekent dat zij samen de projecten monitoren en kijken waar de aandacht van Samen Sterker binnen dit thema naar toe moet gaan. De nadruk ligt bij psychische kwetsbaarheid op een integraal aanbod van zorg en ondersteuning. Daarbij is domeinoverstijgend samenwerken van cruciaal belang. De afgelopen periode zijn stappen gezet in de samenwerking tussen ggz, huisartsen en het sociaal domein en dat is gezien de toekomst ook hard nodig!

Samenwerken

Voor alle regio’s in Nederland zijn regiobeelden opgesteld, waarin zichtbaar is voor welke uitdagingen in de zorg een regio de komende jaren staat. “Ik heb zojuist het Regiobeeld Utrecht ontvangen”, begint Micheline, “en psychische kwetsbaarheid is daarin een belangrijke pijler. Het aantal jongeren, ouderen en psychisch kwetsbaren met een

hulpvraag neemt in onze regio toe. Dat vind ik zorgelijk. Wij moeten de krachten bundelen om de juiste zorg aan onze kwetsbare inwoners te blijven geven. Vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) hebben we de mogelijkheid om samen te werken aan toekomstbestendige zorg. Dit pakken we binnen Samen Sterker Eemland integraal aan door het sociaal en medisch domein actief aan elkaar te verbinden.”

Linda: “Voordat Samen Sterker Eemland bestond was er in regio Eemland al samenwerking tussen het sociaal domein, de huisartsen en de ggz. De Regionale overlegtafel, ontstaan vanuit de Taskforce Wachttijden is daar een voorbeeld van. Dit project raakt Samen Sterker omdat het gericht is op regio Eemland en overlapt in doelstelling. Daardoor kunnen we het project vanuit de verschillende domeinen goed monitoren en dat bevordert de samenwerking omdat knelpunten makkelijker onder de aandacht worden gebracht. Bij de Regionale overlegtafel merken we dat het sociaal domein, de ggz en de huisartsen elkaar lang niet altijd zo goed kunnen vinden, dus het is mooi dat Samen Sterker juist de focus daarop heeft. Want die samenwerking staat ook centraal in de andere projecten van het thema, zoals het Herstelnetwerk.”

Herstelnetwerk

In het Herstelnetwerk staat het sociaal herstel van mensen met een psychische kwetsbaarheid centraal. Herstelactiviteiten worden aangeboden door verschillende samenwerkende organisaties uit zorg en welzijn.

Linda: ”Wat goed is om je te realiseren, is dat iedereen weleens psychische kwetsbaarheid ervaart, door de dingen die je meemaakt in je leven. Dit kunnen grote of kleinere dingen zijn die je raken. Als het je niet lukt om daarmee om te gaan en je kunt er moeilijk over praten met naasten in je directe omgeving, hoe fijn is het dan om in je eigen wijk een plek te hebben waar dit kan. Het Herstelnetwerk is zo’n plek.”

In het Herstelnetwerk kun je terecht voor herstelgerichte activiteiten gericht op psychische kwetsbaarheid. Deze activiteiten kun je vinden in de kalender van IndeBuurt033. Professionals kunnen bij het Herstelnetwerk terecht voor het opdoen van kennis en ervaring met herstelgericht werken.

“Wat ik mooi vind aan het Herstelnetwerk”, vult Micheline aan, “is dat inwoners onder begeleiding van professionals kijken hoe kwetsbare inwoners ondersteund kunnen worden, zelfvertrouwen weer op kunnen bouwen en de eigen kracht hervinden. Zodoende help je deze mensen verder naar herstel. Daarbij wordt er actief ingezet op meedoen in de maatschappij. De afgelopen twee jaar is dit herstelnetwerk opgezet in de gemeente Amersfoort en uitgerold binnen een aantal wijken. Op termijn wordt dit ook uitgerold in de omliggende gemeenten in Eemland, maar kijken we ook hoe lotgenotencontact vorm kan krijgen. De bedoeling is dat het herstelnetwerk een vaste inbedding krijgt.”

Taskforce Wachttijden

De Taskforce Wachttijden zit ondertussen niet stil en is onlangs gestart met een nieuw project gericht op de door- en uitstroom van de ggz. “We willen de toegankelijkheid van de ggz verbeteren, vooral voor mensen die dit echt nodig hebben. Daarvoor is het nodig om ook naar de door- en uitstroom te kijken”, vertelt Linda. “Het doel van dit project is om inwoners na een ggz-behandeling terug te verwijzen naar de huisarts of het sociaal domein, zodat behandelingen tijdig afgesloten kunnen worden en er ruimte ontstaat voor nieuwe inwoners die behandeling nodig hebben. Een regiovisie opstellen waarin we met elkaar afspreken wanneer een inwoner in zijn eigen wijk verder kan werken aan herstel, helpt daarbij. Daarvoor is wel een omslag van denken nodig bij professionals. Daar ligt de komende tijd de uitdaging en focus.”

Een andere uitdaging is het toe leiden van inwoners met een psychische kwetsbaarheid naar de juiste ondersteuning en/of zorg. Daar werken Micheline en Linda aan onder de noemer verkennend gesprek/mentale gezondheidscentra. Linda: “Onlangs hadden we een startbijeenkomst voor het verkennend gesprek waarbij maar liefst 60 deelnemers aanwezig waren uit 25 verschillende organisaties. Huisartsen, sociaal domein-medewerkers, ggz-medewerkers, ervaringsdeskundigen, leden van de wijkraad en de zorgverzekeraar. We hebben een flinke opdracht, waarbij we ook kijken naar knelpunten in de huidige samenwerking. De komende tijd doen we vooronderzoek om te komen tot een projectplan, waar we in 2024 mee aan de slag kunnen.”

Professionals

Dat de regionale samenwerking rondom psychische kwetsbaarheid iets gaat betekenen voor (zorg)professionals is duidelijk. Linda: “Er zal steeds meer gevraagd worden om samen te werken, en niet alleen meer binnen de kaders van je eigen organisatie. Wijkteams en ggz werken nauwer samen. Die versteviging zorgt ervoor dat je niet alles meer ‘alleen hoeft te doen’. De cultuurverschillen tussen de domeinen zijn nu nog merkbaar, daardoor verloopt de samenwerking niet altijd vlekkeloos. Maar we moeten elkaar weten te vinden en vragen durven stellen. Dat komt de samenwerking ten goede.”

Micheline: “Sommige onderwerpen zijn best ingewikkeld. Dan merk je ook hoe belangrijk het is om een goede samenwerking te hebben tussen de domeinen en om aansluiting te hebben met elkaar. De thema’s die we behandelen zijn opdracht gestuurd vanuit het IZA en het GALA, maar we pakken dit wel regionaal op via Samen Sterker. Daarin stellen we gezamenlijk prioriteiten.”

Een gezamenlijke droom voor de toekomst hebben Micheline en Linda wel. “We werken aan een maatschappij waarin oog is voor mensen die het even moeilijk hebben, waarin mensen weerbaar worden en weten wat hun mogelijkheden zijn. En waarin professionals vanuit hun eigen professie samenwerken met andere domeinen om de integrale zorg en ondersteuning echt te realiseren.”

Op de hoogte blijven over de voortgang binnen het thema psychische kwetsbaarheid? Volg het laatste nieuws via www.samensterkereemland.nl of de nieuwsbrief van Samen Sterker.