Interview. Pilot ONTiE: werken met het basisteam. Effectief én tijdbesparend

Huize Sint Jozef draait ONTiE-pilot ‘Werken met een basisteam’

Door in een klein team te werken en duidelijk af te spreken wie wat doet, wordt de zorg voor ouderen in woonzorgcentrum Huize Sint Jozef effectiever en levert het flinke tijdwinst op. Daarover zijn huisarts Dorine van der Loo, coördinerend verpleegkundige Ellen te Grotenhuis en specialist ouderengeneeskunde Vivian Verhoeff het volmondig met elkaar eens. Door op deze manier te werken wordt capaciteit vrijgemaakt om de zorg voor iedereen die het nodig heeft in Eemland te kunnen blijven bieden. Dorine, Ellen en Vivian hebben in het Nijkerkse woonzorgcentrum Huize Sint Jozef meegedaan met de ONTiE-pilot Wlz Zorg Woonzorgvormen.

Binnen Ouderengeneeskundig Netwerk Thuis in Eemland (ONTiE) werken huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde (SO), (praktijk)verpleegkundigen en andere zorgprofessionals samen om de zorg voor ouderen met een Wlz-indicatie – en die onder regie van de huisarts vallen – in regio Eemland te verbeteren. Eén van de adviezen is om in woonzorgvoorzieningen te werken met een basisteam. In Sint Jozef zijn ze met dit advies via een pilot aan de slag.

Werken vanuit een basisteam
Een basisteam bestaat uit de zogenoemde samenwerkingsdriehoek: de SO, de coördinerend verpleegkundige en de huisarts. Elke professional heeft binnen het team een helder afgebakende taak: de huisarts vervult de regiefunctie binnen de huisartsenzorg; de SO richt zich op consultatie en tijdelijke medebehandeling en de (coördinerend) verpleegkundige vervult de voorwachtfunctie.

Dorine, huisarts: ‘Ik ben samen met twee andere huisartsen verbonden aan Sint Jozef. We draaien elke week spreekuur. Daarnaast bespreken we op een vast moment per maand met de SO en coördinerend verpleegkundige de lopende casuïstiek. Omdat we elkaar nu op vaste momenten zien, scheelt me dit echt tijd. Heel efficiënt.’

Doen waar je goed in bent
Door het neerzetten van deze sterke basis wordt de medische zorg efficiënt ingericht en proactief gewerkt. Zo wordt crisis hopelijk voorkomen en wordt de professional ingezet waarvoor die is opgeleid. Vivian, SO: ‘Er komt de komende jaren een enorme groep zeer complexe patiënten op ons af. Daar lopen ook huisartsen tegenaan, want er wordt verwacht dat zij de zorg leveren. Tegelijkertijd hebben niet alle huisartsen kennis van – of feeling met – ouderen.’

Binnen de pilot is gewerkt met tijdelijke medebehandeling door de SO. De SO wordt dan alleen ingeschakeld als nodig. Vivian: ‘Door de taken beter te verdelen, zoals met zo’n tijdelijke medebehandeling, kan de huisarts doen waar hij goed in is en kunnen wij doen waar wij goed in zijn. Door die samenwerking krijgt dus een  veel grotere groep oudere mensen de specialistische zorg waar nodig. En ook mij levert het enorme tijdwinst op. De cijfers zijn nog niet hard, maar het lijkt erop dat ik voor één iemand die ik onder behandeling heb in het ouderwetse systeem, nu wel zes tijdelijke medebehandelingen kan doen. Dat maakt heel erg veel uit op het grote geheel!’

Vaste en beperkt aantal huisartsen
Vanuit de nieuwe werkafspraken is het streven om met een zo klein mogelijk aantal huisartsen per locatie te werken. Dit zorgt ervoor dat er snel en met korte lijnen gewerkt kan worden. Bij Sint Jozef Nijkerk is dat gelukt, daar zijn drie vaste huisartsen.

Ellen, coördinerend verpleegkundige: ‘Er is elke week een huisarts aanwezig. En als er urgentie is, komen ze natuurlijk 24/7. Maar vaak kan iets echt wel wachten.’ Voor nieuwe bewoners kan het betekenen dat ze een nieuwe huisarts krijgen. Dorine, huisarts: ‘Er heeft nog nooit een nieuwe bewoner gezegd ‘Maar dat wil ik niet’.  Wat vooral belangrijk is, is dat de oude huisarts én wij goed uitleggen dat dit nodig is om de zorg goed georganiseerd te krijgen. Mijn ervaring is dat mensen dat wel begrijpen. Wat ook helpt, is dat we hierin het commitment van de huisartsengroep hebben.’

Voorwacht
De verpleegkundige heeft binnen de nieuwe werkafspraken de rol van voorwacht. Zij ontlast de huisarts en SO met regeltaken en maakt een inschatting welke discipline benaderd moet worden. Ellen, coördinerend verpleegkundige: ‘We zijn met z’n allen nog lerende, maar gaandeweg komt er steeds meer duidelijkheid: over welke vraag voor een SO is en welke voor een huisarts, en wat wij als coördinerend verpleegkundigen kunnen oppakken. Ook voor mijn collega’s in de zorg is het soms nog wat zoeken. Dat ze bijvoorbeeld niet meteen de huisarts bellen. Daarin nemen wij ze zoveel mogelijk mee: ‘Hoe urgent is het? Kan ik daar eerst een verpleegkundige bij halen? Moet ik de arts gelijk bellen als die vanochtend nog op de artsenvisite was?’ En áls je belt, zorg dan dat je vraag voor de huisarts heel concreet is en zorg dat je alvast de bloeddruk en de temperatuur hebt gemeten. Hoe concreter de vraag, hoe efficiënter we kunnen samenwerken. Want de gedachte achter deze nieuwe samenwerking is tenslotte dat het ons allemaal tijd oplevert.’

Leren van elkaar
Een van de doelen van een driehoeksoverleg is het al doende leren. Dorine, huisarts: ‘Ik merk nu al dat we uitgebreider en vaker de diepte in gaan. Elke keer scherpen we de afspraken verder aan en wordt duidelijker wie wat doet. Door zo intensief samen te werken, merk ik dat ook mijn deskundigheid over ouderenzorg toeneemt. En onder leiding van Vivian hebben we van de driehoek een vierkant gemaakt, want bij ons is de psycholoog ook intensief betrokken. Juist bij de tijdelijke medebehandeling zien we dat de input van de psycholoog  heel fijn is. Ook daarvan leren we weer.’

Uitrol
Inmiddels zijn de eerste gesprekken gaande om deze werkwijze – werken met een basisteam – ook op andere locaties van Beweging 3.0 in te voeren. Vivian, SO: ‘Elk huis is anders, dus je kunt onze werkwijze niet één-op-één kopiëren. En dat hoeft ook niet. Want dat is juist het fijne van deze werkafspraken: er is geen vast format dat precies voorschrijft hoe het moet. Wil je ook starten met een basisteam? Kijk dan vooral naar díe afspraken die eenvoudig te implementeren zijn. Begin gewoon en kijk hoe dat bevalt. Stap voor stap kun je dan uitbouwen. Op die manier is het behapbaar. Voor ons was dat echt een succesfactor: we konden het op onze eigen manier en in ons eigen tempo doen.’

Foto
Van links naar rechts: Ellen te Grotenhuis, Dorine van der Loo, Vivian Verhoeff